Και όμως, Η ΑΠΟΧΗ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ !

ΌΛΟΙ ΑΝΕΞΑΙΡΕΤΩΣ οι κοινοβουλευτικοί πολιτικοί σχηματισμοί διατυπώνουν χωρίς περιστροφές μία κοινή «πολιτική» θέση, ότι η μη συμμετοχή στις εκλογές οποιουδήποτε επιπέδου, δηλαδή η ΑΠΟΧΗ, συνιστά απολιτική συμπεριφορά, αδιαφορία για τα κοινά, ωχαδερφισμό, παθητική συμπεριφορά και τα τοιαύτα. Ακόμα και οι σχηματισμοί – κόμματα, που, ενώ συγκρότησαν ψηφοδέλτια και πήραν μέρος στις εκλογές, δεν κατάφεραν να πάρουν τις απαραίτητες ψήφους ώστε να εκλέξουν βουλευτές, διατυπώνουν την ίδια θέση. Οπότε σκέφτομαι ότι όλοι τούτοι δω είτε είναι πιο πολιτικοποιημένοι δημοκράτες από μένα τον …απολιτικό είτε κάποιο λάκκο έχει η φάβα.

Σε προηγούμενες σημειώσεις μου   επιχείρησα να καταγράψω τις σκέψεις μου ως προς το πελατειακό πολιτικό σύστημα αλλά και ως προς το γιατί η αποχή από τις μεθαυριανές κατά Καλλικράτη εκλογές μου φαίνεται ότι αποτελεί πατριωτική στάση.

Συνάμα βλέπω τις τελευταίες μέρες ένα καινούργιο φρούτο που οσμίζομαι πως έχει την προέλευσή του σ’ αυτό το ίδιο το πελατειακό σύστημα. Άρχισαν δηλαδή να εμφανίζονται κάποιες «κινήσεις πολιτών» που προωθούν την αποχή ως περίπου πολιτικό σχηματισμό! Εμφανίστηκε ακόμα και παράταξη με ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΧΗΣ!!, ενώ σε μια άλλη περίπτωση, που έπεσε στην αντίληψή μου, διαφημίζεται το «κίνημα της αποχής» μέσα από ένα φυλλάδιο πολυτελούς εκτύπωσης ιδιαίτερα προσεγμένο αισθητικά. Υποθέτω λοιπόν πως μπορεί να εμφανιστούν αύριο κόμματα «αποχής» που θα παίρνουν μέρος στις εκλογές! Κόμματα πολυσυλλεκτικά στη βάση μηδενικής ιδεολογίας που θα στοχεύουν να εισπράξουν την ψήφο οργής ή απογοήτευσης, για να εκφράσουν, προφανώς, το απόλυτο τίποτα.

Ποιοι όμως είναι εκείνοι που επιλέγουν να απέχουν από τις εκλογές ή που, εν πάση περιπτώσει, σκέφτονται σοβαρά αυτό το ενδεχόμενο;

Σίγουρα αυτοί δεν βρίσκονται ανάμεσα στους τραπεζίτες, στους βιομηχάνους, στους εργολάβους δημοσίων έργων, στους καναλάρχες, στα βολεμένα στελέχη του ευρύτερου κρατικού μηχανισμού, στους άρχοντες του συνδικαλιστικού «κινήματος», στους κομματικούς επαγγελματίες, στους κάθε λογής κρατικοδίαιτους και στα τρωκτικά των ΜΚΟ, συμπεριλαμβανομένων των πάσης φύσεως εκκλησιαστικών ιδρυμάτων. Όλοι αυτοί συναποτελούν αυτό που λέμε άρχουσα τάξη ή συμπεριλαμβάνονται στους μηχανισμούς που αυτή διαθέτει, προκειμένου να διασφαλίζει την οικονομική κυριαρχία της. Ελέγχουν ασφυκτικά το πολιτικό σύστημα, γιατί είναι αυτό που δημιουργεί και εγγυάται την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους. Διαμορφώνουν και ελέγχουν την κοινή γνώμη, ώστε να θεωρεί το συγκεκριμένο πολιτικό σύστημα ως το μοναδικό δημοκρατικό σύστημα που μάλιστα έχει τη δυνατότητα διορθώσεων μέσω της εναλλαγής διαφορετικών πολιτικών σχηματισμών στην άσκηση κυβερνητικής εξουσίας, εναλλαγών που γίνονται κάθε φορά «που μιλάει ο λαός» (δηλαδή στις κοινοβουλευτικές εκλογές). Επειδή αυτή η πραγματικότητα είναι αμείλικτη, θυμάμαι πως πριν 45 περίπου χρόνια ο τότε πρωθυπουργός Κ. Κ. είχε αναρωτηθεί «ποιος κυβερνάει αυτόν τόπο;» για να απαντήσει μετά από 40 χρόνια ο συνονόματος ανιψιός του, επίσης πρωθυπουργός, πως «τη χώρα την κυβερνούν πέντε νταβατζήδες και θα συγκρουστώ μαζί τους» (σιγά τα αίματα...). Δεν πρόκειται φυσικά για πέντε νταβατζήδες αλλά για καμιά δεκαριά φατρίες ολιγαρχών που πραγματικά είναι «ολίγοι» και «άρχουν» στην οικονομική και κατά συνέπεια στην πολιτική ζωή της χώρας.

Ποιοι και γιατί απέχουν;

Οι απέχοντες λοιπόν από τις εκλογικές διαδικασίες που προβλέπει το πολιτικό μας σύστημα ανήκουν σε όλες τις άλλες κοινωνικές τάξεις και στρώματα πλην της άρχουσας. Και όπως είναι φανερό ότι αυτές οι κοινωνικές τάξεις δεν έχουν συμπίπτοντα συμφέροντα άλλο τόσο είναι φανερό πως αυτοί που απέχουν ανήκουν μεν σε διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, αλλά η απόφασή τους έχει κοινό παρανομαστή την πεποίθηση, πως η συμμετοχή τους είτε δεν πρόκειται να επηρεάσει τα πολιτικά πράγματα στην κατεύθυνση που θα ήθελαν, είτε έχουν συνειδητοποιήσει ότι η συμμετοχή τους συνιστά αποδοχή ενός συστήματος διακυβέρνησης που τους συνθλίβει. Σε κάθε περίπτωση είναι προφανές πως όλοι όσοι επιλέγουν να απέχουν επιθυμούν σφοδρά ένα διαφορετικό σύστημα διακυβέρνησης και όχι κατ’ ανάγκη ένα διαφορετικό πολιτικό σύστημα.

Δεν μπορώ βέβαια να υπολογίσω αν οι περισσότεροι από τους απέχοντες είναι μισθωτοί, εργάτες, φοιτητές, έμποροι, βιοτέχνες, μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, συνταξιούχοι, άνεργοι, νοικοκυρές ή αγρότες. Ξέρω πως είναι από όλα αυτά τα κοινωνικά στρώματα, όπως ξέρω ότι οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές των εκλογών είναι όσοι συναλλάσσονται με το δημόσιο (δηλαδή παίρνουν δουλειές απ’ το δημόσιο) μέσω πολιτικών γραφείων.

Απέχει ο μισθωτός και ο εργάτης, γιατί είδε τις τετραετίες να περνάνε και να εναλλάσσονται τα κυβερνητικά κόμματα πάντα με υποσχέσεις αλλά με κατάληξη ο μισθός και το μεροκάματο να πέφτει και η ζωή να ακριβαίνει.

Απέχει ο έμπορος και ο βιοτέχνης, γιατί είδαν το μαγαζί ή τη βιοτεχνία να μαραζώνουν καταπλακωμένα από τα πολυκαταστήματα και τις εισαγωγές.

Απέχει ο αγρότης, γιατί του πέταξαν ένα ξεροκόμματο- επιδότηση και μετά από λίγα χρόνια, αν κατάφερε να μείνει αγρότης, βρέθηκε χρεωμένος και χεροπόδαρα δεμένος από τους χοντρέμπορους.

Απέχει ο μικρομεσαίος επιχειρηματίας, γιατί του πήραν το διακόπτη οι τράπεζες ενώ οι διεφθαρμένοι δημόσιοι (!) υπάλληλοι της Εφορίας, του ΣΔΟΕ, του ΙΚΑ, της Επιθεώρησης Εργασίας, της Νομαρχίας και άλλων κρατικών υπηρεσιών κάνουν τακτικά γιουρούσια στο ταμείο του και τους τα ακουμπάει κανονικά προσποιούμενος ευχαρίστηση αφού ξέρει ότι έτσι κι αλλιώς κάτι θα σκαρφιστούν ώστε να τον χαρακτηρίσουν παραβάτη και να τον εκβιάσουν.

Απέχει ο φοιτητής ,γιατί του καταστρέφουν τα όνειρα πριν τα ολοκληρώσει.

Απέχει ο συνταξιούχος, γιατί η σύνταξη δεν του φτάνει ούτε για τα φάρμακα .

Απέχει ο άνεργος, γιατί είναι άνεργος.

Απέχουν όχι γιατί διαπιστώνουν το αδιέξοδο στο οποίο τους οδήγησε ή τους οδηγεί το συγκεκριμένο πολιτικό σύστημα διακυβέρνησης αλλά κυρίως γιατί βεβαιώνονται πως δεν μπορούν να ελπίζουν σε καμία βελτίωση όσο αυτό το πολιτικό σύστημα αισθάνεται πανίσχυρο.

Στην πραγματικότητα το ποσοστό πραγματικής αποχής μου φαίνεται πολύ μικρό σε σχέση με τον αριθμό όσων έχουν έναν, κατά την αντίληψή μου επαρκέστατο, λόγο να μείνουν μακριά από τις κάλπες. Για χιλιοειπωμένους λόγους ένας πολύ μεγάλος αριθμός «ψηφοφόρων» ψηφίζει, επειδή δεν βλέπει να υπάρχει τίποτα καλύτερο. Παίζει κατά κάποιον τρόπο με την πιθανότητα να φύγουν αυτοί και να έρθουν οι επόμενοι που μπορεί να είναι καλύτεροι. Νομίζω πως οι ψηφοφόροι αυτής της λογικής είναι το θήραμα που κατά προτεραιότητα στοχεύουν τα προεκλογικά προγράμματα των δύο κυβερνητικών κομμάτων. Εξάλλου δεν θεωρώ καθόλου τυχαίο το γεγονός πως η συμπεριφορά αυτής της κατηγορίας ψηφοφόρων επαινείται από τα ΜΜΕ και τους θεωρητικούς του πολιτικού συστήματος ως η ενδεδειγμένη δημοκρατική συμπεριφορά του λαού που «τιμωρεί» «αναδεικνύει» κτλ. με τη «δύναμη της ψήφου». Μου ήρθε αναγούλα, όταν πολύ πρόσφατα διάβασα ένα σχετικό άρθρο του πανεπιστημιακού καθηγητή Χ.Γ. στην Καθημερινή της 17/10, που χαρακτήριζε «σοφή την επιλογή αυτού του τμήματος μετακινούμενων ψηφοφόρων»:

«…το εκλογικά (και σοφά) περιφερόμενο κομμάτι της ελλαδικής κοινωνίας, οι πολίτες που κάθε φορά κρίνουν και ψηφίζουν το μη χείρον, θα ήταν μάλλον έτοιμοι να δώσουν και στον Α. Σαμαρά ιστορική ευκαιρία, να του εμπιστευθούν την παλιγγενεσία της πατρίδας, έστω λίγους μόνο μήνες μετά το καραμανλικό (του βραχέος) φιάσκο. Αρκεί να είχαν πειστήρια για την τόλμη του να διακινδυνεύσει ριζικές αλλαγές. Και τα πειστήρια θα ήσαν δύο: Αν μιλούσε «άλλη» γλώσσα. Και αν έβαζε βαθιά, αμείλικτα το μαχαίρι στο σαπισμένο από χρόνια κόμμα της Ν.Δ…»

Γενικά είναι φανερή η ύφανση ενός ιστού που επιχειρεί να μπλοκάρει τον ψηφοφόρο και να αποτρέψει την επιλογή της αποχής. Ύφανση που ξεκινάει από την ύπουλη διακίνηση της συνταγματικής πρόβλεψης που θέλει τη συμμετοχή στις κάλπες υποχρεωτική, διανθισμένη με φοβίες περί δήθεν συνεπειών για όποιον απέχει, και φτάνει μέχρι την αποθέωση του μετακινούμενου ψηφοφόρου από τους επικοινωνιολόγους και τους υποταγμένους στο πολιτικό κατεστημένο διανοούμενους (όπως ο παραπάνω Χ.Γ.).

Αποχή – Κέρδη και ζημιές

Είναι αυταπόδεικτο και δεν επιδέχεται ερμηνεία το γεγονός πως η αποχή καταδικάζεται μετά βδελυγμίας από όλα τα κόμματα που παίρνουν μέρος στις εκλογές. Τα κοινοβουλευτικά κόμματα υπάρχουν μόνο εφόσον υπάρχουν ψηφοφόροι, ειδάλλως πεθαίνουν. Οι απέχοντες δεν είναι ψηφοφόροι, άρα απειλούν ευθέως την ύπαρξη των κομμάτων. Εξ ου και ακούστηκε μέχρι και η επίκληση «πήγαινε στη κάλπη, ακόμα κι αν δεν ψηφίσεις εμάς και ψηφίσεις τους αντιπάλους μας» , καθώς και η παραλλαγή της «πήγαινε στην κάλπη κι αν κανείς δεν σε εκφράζει, υπάρχει το λευκό και το άκυρο».

Η κοινή θέση που πήραν για το θέμα της αποχής ΟΛΑ τα πολιτικά κόμματα στις προτελευταίες εκλογές διαλύει κάθε επιφύλαξη για το πραγματικό του παραπάνω συλλογισμού. Πριν από τις εκλογές ΟΛΑ εξόρκιζαν την αποχή ως απολιτική κτλ. στάση. Επειδή όμως το ποσοστό της αποχής ήταν μεγαλύτερο από κάθε άλλη φορά, την επόμενη των εκλογών ΟΛΑ ανασκεύασαν άρδην και διατύπωσαν την νέα, επίσης κοινή, θέση πως «η αποχή είναι πολιτική συμπεριφορά και έστειλε συγκεκριμένα μηνύματα»! Βέβαια αυτή η νέα θέση ήταν εντελώς υποκριτική και λίγο μετά αποσιωπήθηκε και θάφτηκε (αλλά ως γνωστό scripta manent).

Σκόπιμα ή μη γίνεται μια συνήθης σύγχυση που επιχειρεί να εξομοιώσει τη συμπεριφορά του ψηφοφόρου που επιλέγει «άκυρο» ή «λευκό» με τη συμπεριφορά των μη ψηφοφόρων, αυτών δηλαδή που επιλέγουν να απέχουν. Νομίζω πως αυτή σύγχυση διαστρέφει κατάφωρα την πραγματικότητα. Η επιλογή του «άκυρου» ή «λευκού» δηλώνει με σαφή τρόπο την αποδοχή του πολιτικού συστήματος και πέραν αυτής δηλώνει πως δεν εκφράζεται από κάποιο εκ των πολιτικών σχηματισμών που διεκδικούν θετική ψήφο. Είναι δηλαδή θετική ψήφος στο σύστημα και αρνητική για τους επίδοξους εκπροσώπους του. Ο χάρτης των «λευκών» και «άκυρων» αναλύεται από κόμματα, εκλογολόγους και εκλογομάγειρες, αποκρυπτογραφείται και οδηγεί σε προσαρμογές προγραμμάτων που θα ελκύσουν τους διαμαρτυρόμενους πελάτες, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις, που η προσαρμογή δεν κρίνεται επαρκής, προκρίνεται η δημιουργία νέων κομμάτων με στόχο την επιδίωξη να ελκύσουν αυτούς τους με «άκυρο» ή «λευκό» διαμαρτυρόμενους ψηφοφόρους.

Αντίθετα η επιλογή της αποχής συνιστά σαφή απόρριψη του πολιτικού συστήματος (και όχι του πολιτεύματος) και εκφράζει την πεποίθηση πως από αυτό το πολιτικό σύστημα ο απέχων μόνο χειρότερα μπορεί να περιμένει. Με αυτή την έννοια δεν μπορεί να ευσταθεί κανένας ισχυρισμός που υπαινίσσεται πως η αποχή συνιστά λανθάνουσα ή έρπουσα αναρχία αλλά το αντίθετο, συνιστά αδιαπραγμάτευτη απαίτηση για την εφαρμογή δημοκρατικής νομιμότητας και ισονομίας, καταδίκη της πελατειακής σχέσης κόμματος πολίτη και σαφή απόσταση από την κοινή για όλα τα κόμματα πρακτική (σαφώς και για τα μη κυβερνητικά) «οι δικοί μας και οι άλλοι».

Γι’ αυτό θεωρώ πως οι πολίτες που επιλέγουν την αποχή ως στάση είναι οι πλέον πολιτικοποιημένοι, συνειδητοποιημένοι και ενεργοί πολίτες. Φυσικά και γνωρίζουν πως την επόμενη των εκλογών, ακόμα και αν η αποχή ξεπεράσει σε ποσοστό αυτό του πρώτου κόμματος, κυβέρνηση θα σχηματιστεί. Αλλά γνωρίζουν πως η αποχή τρομοκρατεί κυριολεκτικά το πολιτικό σύστημα και αγχώνει τα πολιτικά κόμματα, γιατί εκφράζει τον κίνδυνο θανάτου τους. Και όσο βλέπουν τον κίνδυνο αυτό να μεγαλώνει, τόσο αναγκάζονται να ανοίξουν το σύστημα, να μεταβάλλουν πολιτικές και να απαγκιστρωθούν από προνόμια. Άλλωστε το σύστημα αυτό και οι συνιστώσες του ξέρουν πως οι αφορισμοί που εκτοξεύουν κατά της αποχής ότι δήθεν συνιστά απολιτική στάση κτλ. είναι έωλοι, γιατί γνωρίζουν πολύ καλά πως όσοι απέχουν από την κάλπη είναι παρόντες και συνήθως πρωτοπόροι στους κοινωνικούς αγώνες που δεν έχουν κομματικά λάβαρα και κομματικούς καθοδηγητές. Γι αυτό και τους φοβούνται, γι αυτό και τους ξορκίζουν