Το ματς από άλλη γωνία

Την ποδοσφαιρικού τύπου αντιαισθητική καταγραφή των συμβάντων πριν από το πρώτο ημίχρονο, και τις προβλέψεις για το δεύτερο, που έκανα στα δυο προηγούμενα σημειώματα, κλείνει αυτό το σημείωμα που κοιτάζει το ματς από άλλη οπτική γωνία. Βλέπει ότι το ματς είναι στημένο, ότι το πρώτο ημίχρονο δεν κράτησε 12 μήνες αλλά πάνω από 30 χρόνια, ενώ το δεύτερο ημίχρονο είναι ανοιχτό.

Ο Σωτήρας ο Β΄, λοιπόν, όρισε ως «πρώτο ημίχρονο» τον ένα χρόνο που μέχρι τώρα διήρκεσε η θητεία του στον πρωθυπουργικό θώκο, ενώ μιλώντας για το «δεύτερο ημίχρονο» ήταν επιμελώς ασαφής ως προς τη διάρκειά του. Σίγουρα πάντως άφησε να εννοηθεί πως αυτό το δεύτερο ημίχρονο θα έχει διάρκεια πολύ μεγαλύτερη του πρώτου, αφού στις σχετικές αναφορές του μιλούσε για χρονολογίες 2012, 2013 και βάλε. Παρουσίασε το τέλος του 2009 ως τον σημαδιακό χρόνο που η χώρα βρέθηκε στο χείλος της χρεοκοπίας και για την αιτιολόγηση του γεγονότος έκανε επίκληση της σπάταλης διακυβέρνησης των τελευταίων 5,5 χρόνων.

Αυτό που μάθαμε ότι «συνέβη» στις αρχές του 2010 ήταν πως η χώρα βρέθηκε υπερδανεισμένη και πως οι δανειστές της («αγορές») δεν εμπιστεύονταν να της δώσουν άλλο δάνειο, γιατί φοβόντουσαν ότι θα χάσουν τα λεφτά τους.

Με μόνη τη γνώση απλής αριθμητικής αν κοιτάξει κανείς τα στοιχεία που δημοσιεύονται σχετικά με την εξέλιξη του δημόσιου χρέους, θα διαπιστώσει πως το σχετικό νούμερο εμφανίζεται για πρώτη φορά ως μέγεθος αξιόλογο στις αρχές της 10ετίας του 80, δηλαδή στην πρώτη περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από το ΠΑΣΟΚ, και έκτοτε ουδέποτε σταμάτησε να αυξάνεται με εκρηκτικούς ρυθμούς.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το δημόσιο ταμείο ήταν όλα αυτά τα χρόνια ελλειμματικό (ελλειμματικοί προϋπολογισμοί). Οι εισπράξεις δηλαδή που έκανε από το εσωτερικό (φόροι, τέλη, εισφορές, εισπράξεις δημοσίων οργανισμών, κτλ.) ήταν πολύ λιγότερες από τις δαπάνες που έπρεπε να πληρώσει (αμοιβές δημόσιου τομέα, τοπικής αυτοδιοίκησης, παπάδων, σχολείων, νοσοκομείων, συντάξεων, δημόσιων έργων, δακρυγόνων, κτλ.). Η διαφορά λοιπόν αυτή του δημόσιου ταμείου (έλλειμμα) καλυπτόταν σταθερά και διαχρονικά από δάνεια που οι ελληνικές κυβερνήσεις συνήπταν με ξένες επιχειρήσεις εμπορίας χρήματος («αγορές»). Μάθαμε όλοι πλέον ότι έναντι των δανείων αυτών το ελληνικό δημόσιο εξέδιδε «ομολογίες», δηλαδή κάτι σαν να λέμε επιταγές στον ιδιωτικό τομέα, που τις προεξοφλούσε πληρώνοντας υψηλό τόκο. Οι ομολογίες αυτές βέβαια κάποια στιγμή έληγαν και έπρεπε το δημόσιο ταμείο να τις πληρώσει, όπως πληρώνει κανείς μια επιταγή του στην ημερομηνία λήξης της. Όταν όμως έληγαν, το δημόσιο ταμείο δεν είχε τη δυνατότητα να τις πληρώσει, οπότε έκανε καινούργιο ομολογιακό δάνειο για να ξεπληρώσει μέρος του προηγούμενου κ.ο.κ. Έφτασε έτσι μια μέρα που η συσσώρευση των δανεικών ήταν τόσο μεγάλη, ώστε οι δανειστές στύλωσαν τα πόδια φοβούμενοι μη χάσουν τα λεφτά τους (δηλαδή μην βγουν οι ομολογίες -επιταγές ακάλυπτες) και απαίτησαν εγγυήσεις εμπράγματες (δηλαδή ακίνητα) για να διασφαλιστούν. Έτσι μέσω του «μνημονίου» επέβαλαν την παραχώρηση αυτών των εμπράγματων εγγυήσεων. Προσημείωσαν τη δημόσια περιουσία. Σαν να λέμε «σφράγισαν» τις απλήρωτες επιταγές και προχώρησαν σε «διαταγές πληρωμής» με κατασχέσεις και τα τοιαύτα. Δυστυχώς τόσο απλά και τόσο σοβαρά είναι τα πράγματα.

Νομίζω πως έτσι εξηγούνται μερικά πράγματα. Εξηγείται, γα παράδειγμα, το γιατί όλοι κάνουν σήμερα την πάπια και επικεντρώνουν τη συζήτηση γύρω από το μνημόνιο σαν να πρόκειται για στιγμιαίο γεγονός. Όταν λέω όλοι, εννοώ ΟΛΟΙ οι πολιτικοί σχηματισμοί, όλα τα πολιτικά κόμματα ανεξαιρέτως, όλες οι συνιστώσες του κατεστημένου πολιτικού συστήματος διακυβέρνησης. Γιατί όλοι έχουν τη μεγάλη ή τη μικρή συνεισφορά τους, αφού είτε άσκησαν αυτές τις πολιτικές είτε τις ανέχθηκαν και δεν ανέδειξαν τους θανάσιμους κινδύνους που εγκυμονούσαν για το μέλλον του λαού και της χώρας.

Έτσι λοιπόν βλέπω το «πρώτο ημίχρονο» και όχι όπως επιχειρεί να το περιγράψει ο Σωτήρας ο Β΄. Ένα ημίχρονο τριάντα και βάλε χρόνων. Θα επανέλθω κιόλας στην πρώτη ευκαιρία με ένα αναλυτικό σημείωμα για τις κρίσιμες φάσεις του αγώνα (Μάαστριχτ κτλ.) και με σχόλια για την απόδοση των παικτών.

Εφόσον λοιπόν τα πράγματα είναι έτσι (και καθόλου δεν αμφιβάλλω γι’ αυτό) τότε το «δεύτερο ημίχρονο» προβλέπεται πολύ πιο δύσκολο. Αφετηρία του είναι η υποθήκευση της χώρας, δηλαδή της δημόσιας περιουσίας, συμπεριλαμβανόμενης και της «υπεραξίας» της - εξού και τα περί απωλείας μέρους (!) της εθνικής κυριαρχίας - σαν εμπράγματη εξασφάλιση των δανειστών (αγορών).

Ο Σωτήρας ο Β΄ διακηρύσσει ως στόχο του την ταχύτερη έξοδο από το μνημόνιο και την επιστροφή στις αγορές, παίζοντας με ημερομηνίες και χρονολογίες. Παραδίπλα όλοι οι συμπέθεροι του πολιτικού συστήματος υπερθεματίζουν προβάλλοντας τα δικά τους σχέδια και θέσεις, ενώ οι περισσότεροι κατηγορούν τον Σωτήρα τον Β΄ ότι δεν έπρεπε να υπογράψει το μνημόνιο. Αλλά ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΛΕΕΙ ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ. Δεν ξέρουν μήπως; Ή μήπως δεν έχουν απάντηση στο «πώς θα πληρωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις» χωρίς τα λεφτά του σχεδίου σωτηρίας της ΕΕ και του ΔΝΤ ; Ή μήπως συμβαίνει κάτι άλλο;

Αυτό που εγώ καταλαβαίνω είναι πως έξοδος από το μνημόνιο δεν είναι βεβαίως η επιστροφή στις αγορές για δανεικά. Ούτε συμφωνίες «διευκόλυνσης» για την πληρωμή των δανεικών σε περισσότερα χρόνια με τους τόκους να τρέχουν. Ούτε ελεγχόμενη πτώχευση (sic!) ή αναδιαπραγμάτευση με «κούρεμα» . Άλλωστε, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύονται, τα δανεικά (κεφάλαιο) έχουν πληρωθεί μέχρι τώρα δυο φορές, και εννοείται πως οι τοκογλύφοι δανειστές δεν ικανοποιούνται ούτε αν εισπράξουν το κεφάλαιό τους όχι δύο αλλά δέκα φορές.

Έξοδος από το μνημόνιο σημαίνει ολοκληρωτική και αδιαπραγμάτευτη άρνηση πληρωμών στους τοκογλύφους με ταυτόχρονη μονομερή ακύρωση της σύστασης υποθήκης πάνω στη δημόσια περιουσία. Ούτε συμφωνία απαιτείται ούτε διαπραγματεύσεις. Μια μονομερής πράξη φτάνει και περισσεύει. Και φυσικά μια τέτοια εξέλιξη δεν μπορεί παρά να συνοδεύεται με έξοδο από την ευρωζώνη (τουλάχιστον) και επιστροφή σε εθνικό νόμισμα. (Εννοείται ότι δεν έχω την παραμικρή αυταπάτη πως μια τέτοια λύση μπορεί να δοθεί από το κατεστημένο πολιτικό σύστημα).

Από όσο καταλαβαίνω, μόνο με αυτό τον τρόπο και σε συνδυασμό με την πλήρη κατάργηση του σχεδίου «Καλλικράτης» μπορεί να δημιουργηθούν σοβαρές προοπτικές ανάπτυξης της χώρας προς όφελος του λαού της και όχι προς όφελος της εγχώριας ή μη ολιγαρχίας. Φυσικά θα χρειαστεί χρόνος πολύς για να αναστηλωθούν, να ζωντανέψουν και να αναπτυχθούν οι υποδομές που στοχευμένα καταστράφηκαν μέσω της εφαρμογής της κοινής λεγόμενης αγροτικής πολιτικής, του ελεύθερου ανταγωνισμού, της ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων κτλ. Γιατί δυστυχώς ούτε τα δέντρα που ξεριζώθηκαν μπορούν να φυτευτούν και καρποφορήσουν σε ένα χρόνο ούτε τα εργοστάσια που έκλεισαν μπορούν να ξανανοίξουν σε μια μέρα…

Ωστόσο ο Σωτήρας ο Β΄ και οι συμπέθεροί του δεν απασχολούνται με τέτοιες σκέψεις και προβληματισμούς. Δεν έχω την παραμικρή αυταπάτη γι΄ αυτό. Όλοι τούτοι δω έχουν κολλήσει σαν βδέλλες πάνω στις καρέκλες της κάθε λογής εξουσίας και ροκανίζουν τον χρόνο απολαμβάνοντας προνόμια και δόξα. Συντηρούν ένα δήθεν πολεμικό μεταξύ τους σκηνικό, καταφεύγοντας σε πλειοδοσία πατριωτικής συνείδησης, σε επαναστατικές ρητορείες και σε αφορισμούς κατά των αλλήλων. Νομιμοποιούν το σύστημά τους παρέα, αφού ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ ότι, για παράδειγμα, η ρεμούλα του Βατοπεδίου δεν είναι ευθύνη του πολιτικού συστήματος αλλά των κακών χειρισμών 4- 5 υπουργών τους οποίους συναποφασίζουν να παραπέμψουν στην υπεράνω υποψίας δικαιοσύνη για πιθανό κολασμό. Ή τρέχουν όλοι αντάμα στο Μόναχο για να ανακρίνουν (και καλά) το Μιζοφοράκο, σε μια προσπάθεια να δείξουν ότι το σύστημά τους είναι αδιάφθορο και κυνηγάει τους διεφθαρμένους. Όχι, πρακτικά δεν έλειψε κανένα κοινοβουλευτικό πολιτικό κόμμα από αυτά τα προσκλητήρια υπεράσπισης της ακεραιότητας του κατεστημένου πολιτικού συστήματος. Τα υπόλοιπα περί διαφοροποιήσεων είναι απλώς λόγια για κατανάλωση και φτηνές δικαιολογίες.

 

Αλλά κάτι μου λέει πως τελικά μάλλον δεν θα τους βγει το παιχνίδι. Κάτι μου λέει πως η υπομονή των θεατών αρχίζει να στερεύει και ο θυμός τους μεγαλώνει. Κάτι μου λέει ότι όλο και πιο πολλοί θεατές σκέφτονται και συζητάνε να αφήσουν τις κερκίδες, να μπουν στο γήπεδο και να τους πάρουν στο κυνήγι με τις κοτρώνες. Θα το αποφασίσουν τελικά; Πάντως το παιχνίδι δεν κρίθηκε. Παίζεται ακόμη…